“Met weinig woorden kan je heel veel zeggen”
Tijdens een netwerkmoment eind oktober ontmoette ik Stef Geers. Ik was geïntrigeerd. Wat een inventiviteit en creativiteit legt deze man aan de dag. Circus, theater, trainingen; hij is van alle markten thuis. En het liefst van al gebruikt hij daarbij zo weinig mogelijk woorden om uitdrukking te geven aan wat hij wil zeggen.
Eind december, net voor Kerst, sprak ik Stef opnieuw. Toen ontdekte ik dat hij vol verhalen zit die hij op een heel vermakelijke manier vertellen kan. Hiervan heb ik geen audio-opnames, wat ik mij tot op de dag van vandaag betreur.
En plots waren we drie maanden verder en zat ik op een zonnige maandagochtend, ergens midden maart, in een Beringse theaterzaal op een houten bankje. Tussen een honderdtal leerlingen en hun juffen. Ik voelde me weer even die tiener van weleer.
Dopo Ripopolo
“Met weinig woorden kan je heel veel zeggen”, is Stefs motto. Tijdens de voorstelling Dopo Ripopolo gebruikt zijn alter ego Giancarlo amper woorden. Hij kiest zijn woorden heel zorgvuldig en zet mimiek en gebaren in om het verhaal te vertellen, om begrepen te worden. Dat vind ik bijzonder fascinerend. En daarom wou ik Stef aan het woord laten in deze reeks.
Maar het liep een beetje anders.
Omdat ik heel graag wou ervaren hoe Stef verhalen overbrengt op zijn publiek, zit ik midden maart dus op dat bankje, klaar voor de voorstelling. Een vreemde eend in de bijt. Ik zie enkele kinderen naar me turen, hun voorhoofd gefronst. “Wie is die mevrouw met dat schriftje?”
Dopo Ripopolo bekoort jong en oud, groot en klein. Het is een van de voorstellingen van Circo Ripopolo waarmee Stef en collega Ief Gilis sinds 2003 rondtrekken. De regie namen beide heren voor hun rekening. Voor publiek speelt Stef alleen, alleen met zijn oogappel Gabriela. Italiaans is zijn voertaal, vlot verstaanbaar voor zijn publiek.
En waarom al die Italiaanse woorden en namen? Ze verwijzen naar de ‘Commedia dell’ arte’. En naar Italië, “dat mooie land met die mooie taal.”
Giancarlo, Gabriela en de kinderen
Giancarlo is een ietwat klunzige staljongen die zonder de hulp van assistent Gabriele de toeschouwers alleen moet entertainen. Ze overvallen hem in zijn dagelijkse bezigheden en hij moet al zijn creativiteit bovenhalen om hen te boeien. Wat hij doet werkt wonderwel.
De kinderen zitten onmiddellijk in het verhaal, laten zich uit hun schulp lokken. Applaudisseren doen ze spontaan en enthousiast, na elke (half)gelukte act. Terwijl Giancarlo er een potje van maakt, zijn de jonge toeschouwers aandachtig. Soms deinzen ze terug, dan weer zitten ze op het puntje van de bank, kaarsrecht, of vallen hun monden open van verbazing en verrukking. Ze lachen om Giancarlo’s capriolen en zijn pogingen om goede acts te brengen met slechts de weinige attributen die hem omringen. Ze volgen alles aandachtig, willen niets van dit spektakel missen. Ik ook niet.
Een waaier van emoties
Giancarlo behelpt zich met universele gebaren, met bewegingen. En met de mimiek op zijn gezicht. Heel sprekend, vlot schakelend tussen gevoelens. Het publiek imiteert. Maar zij schuwen de woorden niet. “Oh nee!” is een veel gehoorde kreet.
Ik kan het niet helpen dat ik tijdens de voorstelling dikwijls luid moet lachen. Tranen wellen op. Hoe heerlijk om dit te mogen ervaren, om mezelf weer kind te voelen. Om ongegeneerd op te gaan in het verhaal en ondertussen ook te genieten van de reacties van de ‘andere’ kinderen. Van hun uitdrukkingen van afgrijzen, over ongeloof “Die gaat dat toch niet doen!” tot vertedering wanneer plots kip Gabriela op het toneel verschijnt.
De Gabriela’s
Wat zou Giancarlo zijn zonder zijn Gabriela?
Gabriela 1 is al lang in de kippenhemel. Door de goede zorgen van Stef haalde ze een gezegende leeftijd van 7 jaar (2 jaar meer dan gemiddeld). Hij kon alles van haar gedaan krijgen, of zij deed alles voor hem, in ruil voor blokjes kaas: kusjes geven, zijn arm oplopen, trommelen.
Gabriela 2 deed niets van dat alles. Tot Stef op zekere dag ontdekte dat ze wel gedwee meewerkte als hij haar stukjes suikerwafel gaf. Ondertussen zijn Gabriela 2 en 3 er niet meer en rijdt Stef rond met zijn nieuwe kip. Ze is welopgevoed en steelt de show.
De opvolging is verzekerd door nieuwe Gabriela’s die Stef vertroetelt sinds ze een jaar geleden het levenslicht zagen. Over twee jaar kan hij met deze nieuwe publiekstrekkers op pad.
Leren, uitproberen en innoveren
Het kost een jaar van voorbereidingen, repetities, try-outs, vooraleer een voorstelling aan het grote publiek getoond kan worden. En altijd zijn er die onvoorspelbare factoren: de reacties van het publiek, de voorzieningen ter plaatse, de juiste props, enz. Stef leerde al vlug dat hij als artiest bijzonder creatief moet zijn en bijna voortdurend oplossingen dient te vinden voor problemen die zich stellen.
Onvoorziene omstandigheden, ze bezorgen Stef wel eens (lees: regelmatig) stress. Gelukkig is hij inventief genoeg om met andere middelen dan hij gewoon is, nieuwe dingen te creëren. Veel van zijn acts werden geboren uit een gebrek, een leemte. Vuurspuwen met wattenstaafjes bijvoorbeeld. De achterliggende gedachte: “Maak van je klacht een klucht.”
Stef broedt constant op nieuwe dingen. De voorstelling die ik bijwoonde bracht hem ook weer op nieuwe ideeën. En zo blijft hij bijleren en nieuwigheden uitproberen. En honderd keer iets testen totdat het werkt.
Hij leert ook veel uit opleidingen en uit samenwerkingen met anderen. Zo ontdekte hij onlangs een vingerpopmuis die hij samen met een poppentheater in het leven had geroepen. Die muis krijgt een rol in Stefs nieuwe voorstelling waarmee hij rondtrekt vanaf november. Het publiek mag dan plaatsnemen in zijn zelfverbouwde woonwagen.
Alles is altijd anders
Stef en Ief spelen voor jong en oud. Er zijn geen leeftijdsgrenzen. Geen andere grenzen ook. Ze reizen de wereld rond, tot in het verre Australische continent en het uiterste Noorden van Noorwegen. Ze spelen voor iedereen en overal. In parken, steden, achtergestelde wijken, gevangenissen, enz. En overal spelen ze met hetgeen ze voorhanden hebben.
Ze brengen alles vanuit kwetsbaarheid, want dat werkt het best. Acteren mag geen acteren lijken. Emoties kunnen gespeeld worden maar moeten altijd van binnenuit komen. Boosheid moet opborrelen. Het is veel meer dan een boze blik werpen. “Als je vanuit authenticiteit speelt, schenkt het publiek aandacht”, weet Stef.
Elke voorstelling van Circo Ripopolo is anders. Een andere omgeving, een ander publiek, een andere cultuur. En elke voorstelling wordt gebracht alsof het de eerste voorstelling is.
Dopo Ripopolo is een feelgoodvoorstelling, weet ik nu. Een spektakel voor alle leeftijden, dat je beroert, aan het lachen brengt en mee doet voelen met een onhandige Giancarlo die op zijn eigenzinnige manier de voorstelling redt.
Ik dank Stef voor alle verhalen en voor de tijd die hij nam om ze mij te vertellen. Voor de inkijk in zijn leven als artiest én voor de uitnodiging om die voorstelling van Dopo Ripopolo bij te wonen die maandagochtend. Heerlijk om een werkweek op deze manier te beginnen. 🙂
Dit is het derde verhaal in de reeks ‘Woordkunstenaar aan het woord’. Eerder schreef ik over auteur/dichter Lizette Colaris en performer/dichter Jee Kast.