Dit verhaal kadert in de reeks ‘Kijk eens hier – Positieve verhalen in beeld gebracht’.
Beelden (op een na): Hans Stockmans. Tekst: Bernadet Wehenkel.
In Gierle bouwt een dame een huis. Geen woonhuis, maar een ecologisch hobbithuisje waar zij zelf nooit in zal wonen. Midden in een bos nog wel.
Wat begon met een idee groeide uit tot een bezield project van lange adem, waar honderden anderen aan meewerkten.
Begin juli bracht ik samen met beeldverteller Hans Stockmans een bezoek aan deze dame, Marieke Van Coppenolle. Ze gaf ons inkijk in haar leven en in dat van Robur op Den Eik.
De volledige beeldreportage vind je terug op de website van Hans. Het verhaal hieronder wordt geflankeerd door enkele sfeerbeelden.
Op Den Eik
Een maandagochtend in juli. Een uur na ons vertrek in Hasselt rijden we over het stoffige Lijsterpad in Gierle. Links en rechts duiken nu en dan chalets op tussen de bomen. Voortuintjes ook. Hier en daar een hek of een poort.
En dan komen we aan op onze bestemming: Den Eik. Een lapje grond dat Marieke Van Coppenolle cadeau kreeg van haar ouders in 2011.
Marieke leidt een nomadenbestaan in haar ‘bus’. Ze wilde van Den Eik een van de plekjes maken waar ze telkens enkele dagen verblijft op haar tochten, maar de gemeentewet besliste daar anders over. Mariekes enige optie was het bouwen van een weekendhuisje, waardoor ze tijdelijk halfnomadisch leeft.
En zo verrees Robur.
Verbinding met de natuur
Marieke heeft iets met bomen. Ze voelt zich er nauw mee verbonden. Haar zielnaam is ‘Wandering Oak’, ‘Zwervende Eik.’ Zij heeft de kracht en de wijsheid van een eik maar geen vaste wortels. In het verhaal dat Marieke ons vertelt, komen bomen, vooral eiken, dikwijls naar voren. De naam ‘Robur’ koos ze ook heel bewust in functie van de plannen die ze had met dit ‘ecologisch hobbithuisje’. Quercus robur, de zomereik, is een boom die sterk en robuust is en vaak als beschermer terugkomt in de mythologie en in legenden.
In Robur kunnen vanaf 2020 mensen terecht die behoefte hebben om hun contact met de natuur te herstellen. “We zijn de verbinding met de natuur verloren”, vertelt Marieke. Op deze helende en verbindende plek wil ze anderen de kans geven om die verbinding te herstellen en te versterken.
Toen ze met Robur begon wou Marieke deze plek openstellen voor kunstenaars en voor iedereen die iets rond ‘verbinding’ wou doen (in lijn met haar visie en missie). Gaandeweg kwamen vooral mensen met burn-out op de voorgrond, “omdat burn-out zo’n acute kwaal geworden is in onze van de natuur gescheiden samenleving.”
Hoeder van een ecologisch project
Te midden van metershoge dennen en omringd door hulst, lijsterbes en vingerhoedskruid staat Robur sinds 2015 in de steigers. In 2012 vatte Marieke het plan op voor de bouw van dit huisje. Het is niet haar droom, het is haar roeping. “Het grappige is dat ik dit nooit van plan ben geweest”, zegt ze al lachend. Ze beschouwt Robur ook niet als haar eigendom. Zij is alleen maar de hoeder.
Voor Marieke zijn het thema’s als natuurbehoud, klimaat en een kleine ecologische voetafdruk die haar leven bepalen. Ze leeft heel eenvoudig, heeft weinig nodig. Ze is creatief, inventief en zelfredzaam.
Robur moest en zou daarom op de meest ecologische wijze gebouwd worden, rekening houdend met de reglementeringen. Meer dan een jaar zocht Marieke naar een aannemer die haar project kon en wilde realiseren.
Voor Robur moesten noodgedwongen bomen wijken. Dennen met heel compact hout van goede kwaliteit, gevormd door tientallen jaren van ontbering. “Bijna alle hout van de bomen die hier stonden, wordt verwerkt in Robur”, vertelt Marieke. “Die bomen zijn niet voor niets omgedaan. Ze krijgen een tweede, ook zinvol, leven.”
Samenwerken
Nu ligt Robur er nog rommelig en stoffig bij zo te midden van grote werkzaamheden maar terwijl we binnen rondlopen vang ik glimpen op van Robur zoals hij bedoeld is. Fris, kleurrijk, met verrassende details, met gebruik van hout waar het kan. Met al wat je nodig hebt, maar nooit te veel.
Engelengeduld moet ze hebben, Marieke. Engelengeduld omdat ze alle spanningen die deze bouw haar oplevert doorstaat, omdat ze maar verder kan bouwen als er weer budget voorhanden is, als er weer mensen zijn waarmee ze samen kan werken.
Mensen met expertise zoals schrijnwerker/kunstenaar Faramir die kunstige creaties maakt met hout. En expert in natuurlijke bouwmaterialen Wolf Jordan die voor dit project sinds kort samenwerkt met Miel Daniëls van DaServ!cio, een ecologische aannemer.
Maar ook mensen zonder expertise die graag de handen uit de
mouwen steken om mee te bouwen. De honderden buitenlandse vrijwilligers die
hier passeerden, de familie die als een blok achter Marieke staat, de vele
sympathisanten.
Elk van hen is een stukje Robur geworden. En zo zorgt Robur voor verbinding nog
voor Marieke zijn deuren volgend jaar kan openstellen.
Over Faramir moet ze toch even iets kwijt. Wie vertrouwd is met ‘Lord of the Rings’ van Tolkien herkent deze naam zeker en vast. “Hoe groot is de kans dat ge in België een Faramir vindt en samen een hobbithuis maakt?” grapt Marieke.
Verwondering over het leven
Kort na de middag, rond de vuurplaats, genieten we van een bord soep en een frisse salade. Klaargemaakt door een 18-jarige jongedame uit Argentinië, Cande, die momenteel als enige vrijwilliger op Den Eik verblijft.
Na de verhalen over Robur, vertelt Marieke anekdotes uit haar leven als nomade. Over de mensen die ze op haar reizen ontmoette en de situaties waarin ze terechtkwam. Ze praat ook over haar familie, over haar ouders die ze veel te weinig ziet buiten die enkele wintermaanden waarin ze haar bus op stal zet en ze bij hen gaat wonen.
Over haar 90-jarige vader die vroeger helemaal opging in zijn werk als dokter en duizenden kinderen op de wereld zette. Die weinig thuis was, maar als hij er was dan was hij er helemaal. “Als ik iets van mijn vader geërfd heb, is het de verwondering”, zegt Marieke. “De eeuwige verwondering over het leven.”
Pelgrim en nomade
Als kind was Marieke al gefascineerd door Franciscus van Assisi. Op haar 29e voelde ze dat ze een voettocht moest maken van haar woonplaats Kontich naar Assisi, 1600 km lang. Ze zou drie maanden onderweg zijn, alleen en zonder tent. “Ik wilde de nederigheid van een pelgrim beleven. Mij volledig overgeven”, vertelt ze daarover. Een jaar later kon ze haar plan realiseren, dankzij haar man die hun drie kleuters onder zijn hoede nam. Haar ervaringen schreef ze nadien neer in een boek.
Vijftien jaar geleden besloot Marieke om weer te gaan zwerven. Wat mij intrigeert is hoe de realisatie van Robur te rijmen valt met dat nomadisch bestaan dat Marieke zo graag leidt. “Ik verlang zo terug naar mijn eenvoudig, nomadisch leventje,” zegt ze, “maar ik heb het gevoel dat ik hier moet zijn en heb er nooit de brui aan willen geven, ook niet in de moeilijkste omstandigheden.”
Robur groeit organisch en langzaam. Plannen durven al eens wijzigen, maar “Ge moet elke verandering in de planning omarmen” volgens Marieke. Stilaan krijgt Robur meer vorm en kleur. Als alles toch volgens plan zou verlopen, worden de werkzaamheden eind dit jaar afgerond en kan Marieke Robur klaarmaken voor de eerste gasten.
En dan kan ze opnieuw de wijde wereld in. Met spijt in het hart? “Waar ik last van zou hebben, denk ik, is als er niet met liefde en respect met Robur omgegaan zou worden”, stelt Marieke. “Anders kan ik dit wél uit handen geven.” Ze heeft er alle vertrouwen in dat de vzw rond Robur en diens partners deze plek verder zullen hoeden.
“De agenda van mijn ziel”
Vertrouwen en overgave zijn woorden die vaak terugkomen in Mariekes verhaal. “Alles wat ge zelf niet in orde kunt maken, wordt voor u in orde gemaakt. We leven in een vriendelijk universum.” Naar het eind van ons bezoek toe vertelt ze enkele verhalen waaruit blijkt dat ze altijd krijgt wat ze nodig heeft, vaak uit heel onverwachte hoek.
Grote projecten ziet Marieke zich hierna niet meer realiseren. “Ik word volgend jaar zestig. Alles wat extra komt is een bonus. Er is van alles dat nog moet, maar over het algemeen laat ik alles zichzelf ontvouwen. Ik volg de agenda van mijn ziel. Dat is de zaligste manier om te leven.”
Hans en ik nemen afscheid van Marieke en als we wegrijden over het lange Lijsterpad, wordt alles achter ons in geel stof gehuld. Ook de tieners langs het pad, meisjes en jongens met blauwe stippen op hun neus en wangen. Voelen zij zich in dit bos ook meer verbonden met de natuur?
Ik ben moe van het vele luisteren maar anderzijds ook opgeladen. Heb ik dat te danken aan de energie van deze plek, aan de verhalen waarnaar we mochten luisteren? Of aan deze bijzondere dame die wars van alles eigenzinnig doet wat ze voelt dat ze moet doen en daarvoor een enorme bron van inspiratie voor me is?
Dank je wel, Marieke, omdat je ons zo warm hebt ontvangen, ons meenam in jouw leven en plannen en je levenswijsheden met ons deelde. We keren zeker nog eens terug.
Robur op Den Eik is officieel erkend als goed doel door de Koning Boudewijnstichting.
Wil jij Robur op een of andere manier steunen, als vrijwilliger of via een gift? Neem dan contact op met Marieke via de website.
Dit verhaal kadert in de reeks ‘Kijk eens hier’. Het vorige verhaal vind je hier terug.
